BMD: İşsizlik, enflasyon ve piyasalarda karışık seyir izlendi

BMD'nin haftalık raporunda şu ifadelere yer verdildi:

''Geride bıraktığımız haftada yurt içinde işsizlik yurt dışında ise Almanya’da büyüme ve enflasyon verileri takip edildi.
Almanya ekonomisi, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre değişim göstermezken yıllık yüzde 0,3 büyüdü. Almanya’da tüketici fiyat endeksi, Kasım ayında aylık yüzde 0,2 azalırken Ekim ayında yüzde 2,3 olan yıllık enflasyon, Kasım ayında yüzde 2,3 oldu. Küresel piyasalarda hafta içinde karışık bir seyir izlendi.

Türkiye’de 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı, Ekim ayında bir önceki aya göre 27 bin kişi azalarak 3 milyon 33 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,1 puan azalarak yüzde 8,5 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam oranı 0,2 puan artışla yüzde 49,2 ve işgücüne katılma oranı 0,2 puan artarak yüzde 53,8 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı ise 0,6 puan artarak yüzde 15,6 oldu.

Haftaya negatif başlayan ve hafta içinde 10.816-11.033 aralığında dalgalı bir seyir izleyen BİST100 Endeksi, yüzde 0,22 kayıpla 10.898,70 puandan haftayı tamamladı. 42,44'lü seviyelerden haftaya başlayan Dolar/TL, 42,5427 ile zirvesini yeniledi. 48,91’li seviyelerden haftaya başlayan Euro/TL ise 49,45 sınırını test etti.

Yurt dışı yerleşik yatırımcılar, 14-21 Kasım 2025 haftasında reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 71,9 milyon dolar hisse senedi, 239,1 milyon dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS-Kesin Alım) ve 47,3 milyon dolar Özel Sektör Tahvil alımı gerçekleştirdi. Aynı haftada yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 1.616 milyon dolar azalarak 133.67 milyon dolara ve tüzel kişilerin döviz mevduatı 935 milyon dolar azalarak 77.174 milyon dolara geriledi. Kur korumalı mevduat (KKM) hesapları 721 milyon dolar azalarak 532 milyon dolar (22 milyar TL) olarak gerçekleşti. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı 250 sınırının altında kalmaya devam etti.

TCMB, 2025 yılının ilk iki toplantısında politika faizini 250’şer baz puan indirerek yüzde 42,50 seviyesine çekti. TCMB politika faizini, 17 Nisan tarihli toplantısında 350 baz puan artırarak yüzde 46,00 seviyesine yükseltirken 19 Haziran toplantısında değiştirmeyerek yüzde 46 seviyesinde sabit bıraktı. 24 Temmuz tarihli toplantıda ise 300 baz puan, 11 Eylül tarihli toplantıda 250 baz puan ve 23 Ekim tarihli toplantıda 100 baz puan indirerek yüzde 39,50’ye düşürdü.

Kasım 2025 tarihli TCMB piyasa katılımcıları anketine göre; Ekim ayında yüzde 2,55 artan TÜFE’nin Kasım ayında yüzde 1,59 ve Aralık ayında yüzde 1,16, 2025 sonunda yüzde 32,20 ve 2026 sonunda yüzde 23,21 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2025 sonunda 43,42 ve 12 ay sonrasında ise 50,62 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2025 sonunda 20,9 milyar dolar, 2026 sonunda ise 24,3 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2025 ve 2026’da sırasıyla yüzde 3,4 ve yüzde 3,8 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin 2025 yıl sonunda yüzde 38,28 ve 2026 yıl sonunda ise yüzde 27,78 olması beklenmektedir.

Haftanın ilk işlem gününe yüzde 0,26 azalışla 10.894,74 puandan başlayan ve seans içinde 10.816-10.945 aralığında karışık bir seyir izleyen BİST100 Endeksi, yüzde 0,32 kayıpla 10.888,02 puandan günü tamamladı. Bankacılık Endeksi yüzde 1,55 değer kazanırken Sınai Endeks yüzde 0,79 değer kaybetti. Türkiye 2 yıllık tahvil faizi yüzde 39,71, 10 yıllık tahvil faizi yüzde 32,39 ve ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,063 seviyelerinden hafta açılışını yaptı. Dolar/TL 42,44’lü ve Euro/TL 48,91’li seviyelerden haftaya başladı. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı 242,7 oldu.

TÜİK verilerine göre mevsim etkilerinden arındırılmış güven endeksi Kasım ayında; hizmet sektöründe aylık yüzde 1 artışla 111,8 değerini, perakende ticaret sektöründe yüzde 0,9 artarak 114,2 değerini ve inşaat sektöründe yüzde 1,5 artarak 84,9 değerini aldı.

TCMB’nin açıkladığı verilere göre, mevsimsellikten arındırılmamış reel kesim güven endeksi, Kasım ayında bir önceki aya göre değişmeyerek 100,8 değerini aldı. Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi ise aylık 1,2 puan artarak 103,2 seviyesinde gerçekleşti. Mevsimsel etkilerden arındırılmamış kapasite kullanım oranı (KKO), Kasım ayında aylık 0,2 puan artarak yüzde 74,4 seviyesinde gerçekleşti. Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise aylık 0,1 puan artarak yüzde 74,1 oldu.

Societe Generale, TCMB'nin 2026'nın ilk dört toplantısında 150'şer baz puan, ardından Haziran ve Temmuz aylarında 250 baz puanlık faiz indirimi beklediklerini, devamında da her toplantı 150'şer baz puanlık indirime gidileceğini öngördü.

ABD Başkanı Donald Trump, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Trump görüşmeye ilişkin sosyal medya üzerinden Ukrayna/Rusya, fentanil, soya fasulyesi ve diğer tarım ürünleri dahil birçok konuyu ele aldıklarını ifade etti. Ayrıca Trump, “Devlet Başkanı Şi beni Nisan ayında Pekin'e davet etti, ben de bu daveti kabul ettim ve karşılığında ilerleyen aylarda ABD'ye devlet ziyareti için misafirim olmasını teklif ettim" açıklamasında bulundu.

Fed Guvernörü Christopher Waller, Aralık ayında faiz indirimi yapılmasını savunduğunu ancak Fed'in Ocak ayından itibaren çok sayıda ekonomik veri aldıktan sonra toplantı bazında bir yaklaşım benimseme olasılığının yüksek olduğunu ifade etti. Atlanta Fed Başkanı Mary Daly, Fed’in Aralık ayında 25 baz puanlık bir indirim seçeneğini destekleyeceğini belirtti. İşgücü piyasasındaki ani bir bozulmanın yönetilmesinin, enflasyonda yaşanabilecek olası bir sıçramayı kontrol etmekten daha zor olduğuna dikkat çeken Daly, “İşgücü piyasası mevcut durumda kırılgan görünüyor” dedi.

Almanya'da ifo iş ortamı güven endeksi, Kasım ayında 88,1 değerine geriledi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sosyal medya hesabından, “Dezenflasyon odaklı politikalarımızı kararlılıkla uygulamayı sürdürürken enflasyondaki düşüşün devamıyla birlikte beklentilerdeki iyileşmenin güçleneceğini ve fiyatlama davranışlarındaki katılığın azalacağını öngörüyoruz. Ekonomimizi fiyat istikrarının sağlandığı, verimliliğin arttığı ve refah düzeyinin yükseldiği güçlü bir yapıya kavuşturmak için gerekli adımları kararlılıkla atmaya devam edeceğiz" dedi.

HSBC yayınladığı raporda, gelecek yıl Türkiye'de parasal gevşemenin sürmesini, enflasyondaki yavaşlamanın kademeli olarak gerçekleşmesini ve büyümenin iç talebin etkisiyle dirençli kalmasını beklediğini belirtti. Raporda, enflasyondaki düşüşün yavaş seyretmesi anlamına gelse bile, büyümeyi yüzde 3-4 aralığında tutmanın Türk politika yapıcılar için önemli bir öncelik olduğu ifade edilirken gelecek yıl büyümenin yüzde 3,5 civarında olacağı ve manşet enflasyonun bu yılın sonunda yüzde 32’den 2026 sonunda yüzde 20’ye düşeceği öngörüldü.

ABD Başkanı Donald Trump, Rusya-Ukrayna barış sürecinde ilerleme kaydettiklerini, ancak sonucu görmek için hala erken olduğunu belirtti.

ABD’de üretici fiyat endeksi, Eylül ayında aylık yüzde 0,3 ve yıllık yüzde 2,7 arttı. ABD'de perakende satışlar, Eylül ayında aylık yüzde 0,2 ve yıllık yüzde 4,3 arttı. ABD’de ADP özel sektör istihdamı, 8 Kasım'da sona eren dört haftalık dönemde haftada ortalama 13 bin 500 azaldı.

Almanya ekonomisi, 2025 yılının üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre değişim göstermezken yıllık bazda ise yüzde 0,3 büyüdü.

-
TCMB Başkanı Fatih Karahan katıldığı canlı yayında, TCMB'nin en önemli önceliğinin dezenflasyon ve fiyat istikrarı olduğunu vurgulayarak "Hedefimiz tek haneli enflasyona iniş ve daha sonra yüzde 5'te enflasyonu sabitlemek. Bugüne kadar politika etkisi çok net, öncelikle enflasyonu yüzde 75'te sınırladık.” dedi. Karahan, hissedilen enflasyonun özellikle gıda ve kira kaynaklı olduğunu belirterek, kira artışlarının yüzde 4'ün altına indiğini ve konut arzı artışının enflasyondaki düşüşü destekleyeceğini söyledi. Karahan, uzun vadeli faizlerin Merkez Bankası kararlarından ziyade enflasyon beklentileriyle belirlendiğini söyleyerek, "Politika faizi düşerse piyasa faizleri düşer algısı her zaman doğru değil. Beklentiler bozulursa faizler artabilir" açıklamasında bulundu.

ABD Ticaret Temsilciliği (USTR) tarafından yapılan açıklamaya göre ABD, Çin'in teknoloji transferi, fikri mülkiyet ve inovasyon politikalarına yönelik soruşturma kapsamında ithal edilen 178 ürüne tanınan gümrük vergisi muafiyetini 10 Kasım 2026'ya kadar uzattı.

ABD Merkez Bankası’nın (Fed) "Bej Kitap" raporunun Kasım sayısında, son haftalarda ABD'de ekonomik faaliyetlerde belirgin bir değişiklik olmadığını, ancak yüksek gelirli tüketiciler dışındaki kesimlerde harcamaların daha da azaldığını belirtti. Raporda, genel görünümün büyük ölçüde değişmediği ifade edildi. Ayrıca rapora göre, işletmeler işten çıkarma yerine işe alımları dondurdu ve gümrük vergileri maliyet baskısını artırmaya devam etti.

ABD’de mortgage başvuruları 21 Kasım ile sona eren haftada önceki haftaya kıyasla yüzde 0,2 arttı. 30 yıllık mortgage faiz oranı ise yüzde 6,37'den yüzde 6,4'e yükselerek Ekim başından bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. ABD'de ilk kez işsizlik maaşı başvurusunda bulunanların sayısı, 22 Kasım ile biten haftada bir önceki haftaya kıyasla 6 bin kişi azalarak 216 bin oldu. Önceki haftanın verisi 220 binden 222 bine revize edildi. ABD'de dayanıklı mal siparişleri Eylül ayında aylık yüzde 0,5 arttı.

JPMorgan, Fed'in hem Aralık ayında hem de Ocak ayında 25 baz puanlık iki faiz indirimi gerçekleştireceğini öngördü.

TÜİK verilerine göre ekonomik güven endeksi, Kasım ayında aylık yüzde 1,3 artışla 99,5 değerini alarak Mart ayından beri görülen en yüksek seviyeye ulaştı.

TÜİK ile Ticaret Bakanlığı iş birliğiyle genel ticaret sistemi kapsamında üretilen geçici dış ticaret verilerine göre; ihracat Ekim ayında yıllık yüzde 2 artışla 23,94 milyar dolar ve ithalat yüzde 7,2 artarak 31,52 milyar dolar oldu. Böylece dış ticaret açığı yüzde 27,6 artışla 7,58 milyar dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76 oldu. Dış ticaret açığı Ocak-Ekim döneminde ise yüzde 13,3 artarak 74,68 milyar dolara çıktı.

TCMB brüt rezervleri 21 Kasım haftasında 187,4 milyar dolardan 180,6 milyar dolara geriledi. Net rezervler ise 72,2 milyar dolardan 69,4 milyar dolara düştü. Swap hariç net rezervler de 57,8 milyar dolardan 55,1 milyar dolara geriledi.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sosyal medya hesabından "2026 yılında vergi ve harç artışlarını, enflasyon hedefiyle uyumlu şekilde, yeniden değerleme oranının belirleyeceğiz. Maliye politikasıyla dezenflasyon sürecine desteğimizi sürdüreceğiz" açıklamasında bulundu.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Türkiye'nin bu yıl Dünya Bankası kriterlerine göre ilk kez yüksek gelirli ülkeler ligine adım atacağını ifade etti. Yılmaz, enflasyonun yeniden düşüş eğiliminde olduğunu, yılı yüzde 30'un biraz üzerinde bir enflasyonla kapatmayı, 2026'da yüzde 20'nin altını, 2027'de ise tek haneyi hedeflediklerini söyledi. Ayrıca Yılmaz, Türkiye ekonomisinin bu yıl yüzde 3,3 civarında büyümesini öngördüklerini belirterek “Dünya ortalama yüzde 3,5 büyürken, bizim ekonomimiz yıllık ortalama yüzde 5,4 büyüme kaydetti. Dünyadan 1,9 puan her yıl daha fazla büyüdük. Bu önemli bir başarı" ifadelerini kullandı.

TÜİK verilerine göre 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı, Ekim ayında bir önceki aya göre 27 bin kişi azalarak 3 milyon 33 bin kişi oldu. İşsizlik oranı 0,1 puan azalarak yüzde 8,5 seviyesinde gerçekleşti. İstihdam oranı 0,2 puan artışla yüzde 49,2 ve işgücüne katılma oranı 0,2 puan artarak yüzde 53,8 oldu. 15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı ise 0,6 puan artarak yüzde 15,6 oldu.

TCMB yayımladığı Finansal İstikrar Raporu'nda sıkı finansal koşullar, iç talepte dengelenmeye ve dezenflasyon sürecine destek vermeye devam edildiğine dikkat çekilerek "Sıkı parasal duruşumuzun bir sonucu olarak kredi büyümesi dezenflasyon patikası ile uyumlu bir görünüm sergilemektedir. Kredi ve mevduat fiyatlamaları, politika faiz oranındaki değişimler ve beklentilerle uyumlu bir seyir izlemektedir. Politika faizini destekleyici bir araç olarak kullandığımız makroihtiyati çerçevede attığımız adımlar ile yabancı para kredi büyümesi yavaşlamış ve parasal aktarım mekanizması güçlenmiştir. Diğer taraftan, finansal koşullardaki sıkılık aktif kalitesi göstergelerine bir miktar yansımış ve bireysel krediler firma kredilerinden olumsuz ayrışmıştır." denildi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz sosyal medya hesabından, “İşgücü piyasasındaki güçlü görünümün Ekim ayında devam ederken, 30 aydır tek haneli seviyelerde seyreden işsizlik oranının, ekonomiye duyulan güveni pekiştirmiştir. Önümüzdeki 3 yıllık dönemde işgücüne katılım oranında programımızda öngördüğümüz artışla beraber istihdamın yıllık ortalama 842 bin kişi artmasını ve işsizlik oranının kademeli olarak gerileyerek 2028 yılında yüzde 7,8 olarak gerçekleşmesini bekliyoruz. Dezenflasyon programı ile uyumlu, sürdürülebilir ve istihdamı destekleyen büyüme patikasıyla vatandaşımızın alım gücünü yükseltmeyi ve gelir dağılımımızı iyileştirmeyi hedefliyoruz.” dedi.

Almanya’da tüketici fiyat endeksi, Kasım ayında aylık yüzde 0,2 azaldı. Ekim ayında yüzde 2,3 olan yıllık enflasyon, Kasım ayında da yüzde 2,3 oldu. Almanya’da perakende satışlar, Ekim ayında aylık yüzde 0,3 azalırken yıllık yüzde 0,9 arttı.

Haftanın son işlem gününe yüzde 0,10 azalışla 10.934,43 puandan başlayan ve seans içinde 10.879-10.953 aralığında karışık bir seyir izleyen BİST100 Endeksi, yüzde 0,43 kayıpla 10.898,70 puandan günü tamamladı. Küresel piyasalarda karışık bir seyir izleniyor. Türkiye 2 yıllık tahvil faizi yüzde 38,47, 10 yıllık tahvil faizi yüzde 31,41 ve ABD 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,013 seviyelerinden işlem görüyor. Brent tipi petrolün varili 62,98 dolardan, altının onsu 4.190,64 dolardan, gramı ise 5.723,46 liradan alıcı buluyor.''